Yıkıcı İnovasyon Rekabete Zorluyor

Kelime anlamı yenileşme olan ‘inovasyon’ kavramı her alanda geçerli olan bir kavram ve insanlara çeşitli imkanlar da sağlıyor. Uzmanlar, inovasyonu, “Birbirinden farklı alanlardaki yenilikçi fikirlerin ekonomik işleyişe uygun hale getirilmesi” olarak da tanımlarken, çeşitli türlere sahip olan inovasyonun her alanda giderek kızışan rekabet sonucu ortaya çıkmış çeşitlerinden birinin de ‘yıkıcı inovasyon’ (disruptive innovation), olduğunu söylüyorlar.

Bir firmanın benzersiz bir pazar yaratması ya da düşük maliyetle cazip avantajları tüketiciye sunarak ilgili pazarı ele geçirmesi anlamına da gelen yıkıcı inovasyon, bir önceki blog yazımda da ele aldığım gibi ilgili taraflarca tartışılan ve etik olup olmadığı yönünde de üzerinde düşünülen bir kavram. Yıkıcı İnovasyon, agresif pazarlamayı da işaret ederken aynı alanda faaliyet gösteren firmaları da rekabete zorluyor.  

Bilişim-iletişimden finansa, perakendeden otomotive ve bankacılıktan ulaşıma birbirinden farklı sektörlerde ve alanlarda  uygulanan yıkıcı inovasyon, daha önce benzeri olmayan bir ürünün ya da hizmetin ilk piyasaya sürülmesini sağlarken, bunun en iyi örneğini de akıllı telefon pazarı oluşturuyor. Ardından gelen ve akıllı telefon pazarında yer edinmek isteyen diğer firmalar da aynı özellikleri çok daha düşük fiyatlarla tüketiciye sunuyor.

Kafa Karışıklığı’na Yol Açıyor

Her inovatif gelişme yıkıcı inovasyon olarak nitelendirildiğinde kafa karışıklıklarına yol açabiliyor. Yıkıcı inovasyonla bir ürün veya hizmet düşük maliyetli olarak piyasaya girerek mevcut tüm rakipleri ortadan kaldırabiliyor.

Hizmet sektöründe ilk elektronik ticaret (e-ticaret) sitesi, alışveriş algısını köklü şekilde değiştirerek online alışveriş kavramını yaratırken, bu hizmet de yıkıcı inovasyon için bir örnek oluşturuyor. Büyük havayolu şirketleriyle rekabet eden ve düşük maliyetli uçuş imkanı sunan ekonomik havayolu şirketleri de yıkıcı inovasyon için bir diğer örnek olarak gösteriliyor.

Yıkıcı inovasyona bir başka örnek de tüm akıllı telefonların adeta profesyonel bir kamera gibi kullanılması ve dijital fotoğrafçılığın önem kazanmasıyla fotoğraf makinası firmalarının ciddi bir yıkım yaşamış olması.

Tersine İnovasyon 

İnovasyon çeşitlerinden biri de ‘tersine mühendislik’ olarak da nitelendirilen ‘tersine inovasyon’.

Tersine inovasyon, genellikle ülke düzeyinde yapılan yenileşme çalışmalarını kapsıyor. Gelişmekte olan ülkeler maddi olarak alamadıkları ürünlerin benzerini ama daha güçlüsünü üretmek için bu yenileşme modelini ortaya çıkarmışlar. Fakat zamanla bu durum gelişmiş ülkelerin de dikkatini çekmiş ve zengin ülkelerin de kullandığı yenileşme modelleri arasına girmeye başlamış.

Gelişmekte olan ülkelerin tersine

inovasyon çalışmaları genellikle az maliyet ve yüksek performansa sahip. Bu yüzden de gelişmiş ülkeler de kendi vatandaşları için bu ürünlere ihtiyaç duyuyor.