Ulusal Yapay Zeka Stratejisi Uygulamada

Ulusal Yapay Zeka Stratejisi (UYZS) 2021-2025, Ağustos 2021 tarihinden itibaren uygulamaya konuldu. Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi Başkanlığı ile Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı işbirliğiyle ve ilgili tüm kesimlerin etkin katılımıyla hazırlanan “Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2021-2025, Cumhurbaşkanlığı Genelgesi’yle 20 Ağustos 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Yapay zeka alanında ülkemizin ilk ulusal strateji belgesi olma özelliğini taşıyan Ulusal Yapay Zeka Stratejisi  ile Türkiye, yapay zeka (YZ) stratejisini yayımlayan ülkeler arasında yerini almış oldu. Ulusal Yapay Zeka Stratejisi, On Birinci Kalkınma Planı ile Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programları doğrultusunda, “Dijital Türkiye Vizyonu” ve “Milli Teknoloji Hamlesi” ile uyumlu olarak hazırlandı.

Stratejinin hazırlık sürecinde katılımcı bir anlayış benimsenirken; kamu kurumları, akademik çevreler, özel sektör kuruluşları, sivil toplum kuruluşları (STK), meslek örgütleri ve uluslararası organizasyonlar gibi çok sayıda paydaşın katkılarıyla kapsamlı bir çalışma yürütülerek oluşturuldu.

Stratejinin vizyonu “Müreffeh bir Türkiye için çevik ve sürdürülebilir yapay zeka ekosistemiyle küresel ölçekte değer üretmek” olarak belirlenirken,  Strateji, 6 stratejik öncelik etrafında tasarlandı. Bu öncelikler şöyle sıralandı:

-Yapay Zeka Uzmanlarını Yetiştirmek ve Alanda İstihdamı Artırmak

-Araştırma, Girişimcilik ve Yenilikçiliği Desteklemek

-Kaliteli Veriye ve Teknik Altyapıya Erişim İmkanlarını Genişletmek

-Sosyoekonomik Uyumu Hızlandıracak Düzenlemeleri Yapmak

-Uluslararası İş Birliklerini Güçlendirmek

-Yapısal ve İşgücü Dönüşümünü Hızlandırmak

Yönlendirme Kurulu Oluşturulacak

Ulusal Yapay Zeka Stratejisi’nde yer alan stratejik öncelikler kapsamında 24 amaç ve 119 tedbir belirlendi.

Ulusal Yapay Zeka Stratejisi ile 2021-2025 yılları arasında ülkemizde yürütülen yapay zeka alanındaki çalışmalar ortak bir zeminde buluşturularak, konuya ilişkin tedbirler ve bu tedbirleri hayata geçirmek üzere oluşturulacak yönetişim mekanizması belirlenmiş olacak.

Stratejinin uygulama süreci, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay’ın başkanlığında toplanacak olan “Yönlendirme Kurulu” tarafından koordine edilecek. İlgili tüm paydaşların da görev üstleneceği Yönlendirme Kurulu’nda, Yapay Zeka Ekosistemi Danışma Grubu ve teknik çalışma grupları da teşkil edilecek. 

Dinamik Bir Uygulama Süreci İzlenecek

Stratejinin uygulama detaylarının ortaya konacağı Eylem Planları, Yönlendirme Kurulu koordinasyonunda ilgili Bakanlıklar tarafından hazırlanacak. Yapay zeka alanının hızla dönüşen yapısı, Ulusal Yapay Zeka Stratejisi için dinamik bir uygulama sürecini gerekli kılıyor. Tasarlanan yönetişim mekanizmasıyla, tüm paydaşların katılımıyla ülkemiz için ortaya çıkabilecek fırsat, risk ve belirsizliklere hızlı cevap vermek mümkün olacak.

Hayata geçirilecek tedbirler sayesinde; Yapay Zeka Projeleri’nin etkin şekilde yürütülmesi, ülkemizin yapay zeka ekosisteminin olgunluk seviyesinin yükseltilmesi ve küresel ölçekte değer üretilmesi hedefleniyor.

Yapay Zeka’nin Nüfuz Alanı Genişleyecek

Ulusal Yapay Zeka Stratejisi 2021-2025’in ‘Yönetici Giriş Yazısı’nda yer alan bilgiye göre, yapay zeka teknolojilerinin nüfuz alanı genişledikçe; bireysel alışkanlıklar, iş yapış şekilleri, meslekler ve kurumsal yapıların üzerindeki uyum baskısının artacağından sözediliyor. Stratejinin, sosyoekonomik yapıda köklü bir dönüşümü tetikleyeceğine değinilerek, strateji metninde şu görüşlere yer veriliyor:

“Her ne kadar bu dönüşümün başladığı ve hızlanarak  devam edeceği son derece açık olsa da dönüşümün mevcut sosyal, kurumsal ve ekonomik yapılarla etkileşiminin nasıl ve ne hızda ilerleyeceği belirsizdir. Dolayısıyla, böylesi belirsizliklerin olduğu yapay zeka alanında belirlenecek uzun vadeli bir ulusal stratejinin; deneyen, keşfeden, öğrenen ve bu doğrultuda kendisini sürekli olarak güncelleyen bir ekosistemin oluşturulmasına dayanması kaçınılmazdır. Ayrıca, Türkiye’nin sosyoekonomik yapısını yapay zeka alanındaki hızlı gelişmelere uyumlaştırmak için fırsatlardan istifade edebilecek ölçüde çevik hareket edebilmesi, diğer yandan karşılaşılabilecek riskleri yönetebilmesi gereklidir. Bu bağlamda, Ulusal Yapay Zeka Stratejisi deneyen ve uygulayan bir nitelik taşımakta olup temelde sosyoekonomik yapıda dönüşümü yönetebilecek çevik ve sürdürülebilir bir ekosistem teşkil etmeyi ve bu ekosistemin işleyişindeki olası verimsizlikleri mümkün olduğunca azaltmayı amaçlamaktadır. Yukarıda bahsi geçen belirsizlikler ve yaşanan dinamik süreç nedeniyle, Ulusal Yapay Zeka Stratejisi’nin uygulama dönemi boyunca; ihtiyaçların, imkanların ve fırsatların yeniden gözden geçirilmesi ve adımların bu doğrultuda şekillendirilmesi gerekecektir. Diğer ülkelerin de benzer ihtiyaçlarla strateji belgelerini süreç içerisinde güncelledikleri görülmektedir….”

Uyum ve Uçtan Uca Yönetişime Odaklanıldı

Ulusal Yapay Zeka Stratejisi’nde yer alan ortak kabuller ve bu kapsamda hazırlanması öngörülen rehberlerin yaşayan ve sürekli gelişen bir referans mahiyetinde olduğunun altı çiziliyor. Ulusal Yapay Zeka Stratejisi’nde kaliteli veri, ileri beceriler ve teknik altyapıdan oluşan yetkinlik alanları ile kurumlar arası ve kurum içi düzeyde yansımaları olacak stratejik uyum ve uçtan uca yönetişime odaklanıldığına değiniliyor. Hayata geçirilecek tedbirler sayesinde; kurumsal ve sektörel düzeyde yapay zeka  uygulamalarıyla veriden değer üretileceğine işaret edilerek, yapay zeka  projelerinin etkin şekilde yürütülmesi ve bu çerçevede ülkemizin yapay zeka ekosisteminin olgunluk seviyesinin yükseltilmesinin hedeflenildiğine dikkat çekiliyor.

Ulusal Yapay Zeka Stratejisi2021-2025’in tam metnine aşağıdaki adresten ulaşılabilinir:

https://cbddo.gov.tr/SharedFolderServer/Genel/File/TR-UlusalYZekaStratejisi2021-2025.pdf