İkinci El Cihaz Pazarı Revaçta

 Yenilenmiş Ürün Garantisi ile satışa sunulan ikinci el cihazlar pazarı hareketleniyor. İkinci el ticarete konu olan kullanılmış cep telefonları ve tabletlerin satışında yeni dönem başladı.

Ülkemizde yıllık 20 milyonun üzerinde büyüklüğe ulaşan ikinci el cihaz pazarına yönelik Ticaret Bakanlığı tarafından 22 Ağustos 2020 tarihinde yayımlanan “Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelik”te değişikliğe gidilerek “Yenilenmiş Ürünlerin Satışı Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” 2 Eylül 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.

Yönetmelikteki değişikliklerin teknoloji ve iletişim sektörüne sağlayacağı katkıları değerlendiren Mobil Telekomünikasyon Operatörleri Derneği (m-TOD), yenilenmiş ürün garantisi ile satışa sunulan ikinci el cihaz pazarının daha başarılı bir şekilde işleyebilmesi için; Katma Değer Vergisi (KDV) oranının indirilmesi ve taksit sayısı sınırının kaldırılması gerektiğine dikkati çekiyor.

Yönetmelik değişikliği ile bilgilendirme etiketli satış zorunlu hale getirildi, tüketici lehine süreler kısaltıldı.

Ticaret Bakanlığı koordinasyonunda, m-TOD ve sektörün aktif katkıları ile yürürlüğe giren yönetmelik, akıllı cep telefonlarının daha erişilebilir olması, ikinci el cihaz piyasasının tüm taraflar için daha güvenli ve garantili şekilde işletilmesi adına yasal mevzuat zemini oluşturuyor.

Ayrıca, yenileme merkezleri ve ikinci el cihaz uygulamalarının standartlarının belirlenmesi adına Türk Standartları Enstitüsü (TSE) tarafından 2021 yılı Şubat ayında yenileme merkezlerine ilişkin standartlar yayımlanmıştı.

Yönetmelik değişikliği ile ikinci el cihaz (yenilenmiş ürün) piyasasında yenilenmiş ürün garantisi ile satılan bir cihazın, tüketicinin kolaylıkla görebileceği ve okuyabileceği şekilde, malın mevcut durumunu ve varsa yapılan işlemleri gösteren bilgilendirme etiketi ile satılması zorunluluğu getirildi. Yönetmelik kapsamındaki işlemlerde, kullanılmış malın değerleme süresi üç iş günü ile sınırlandırılmış, tüketiciye ödeme işleminin mutabakatlaşma sonrasında üç iş günü içinde tamamlanması hedeflenmiş.

Öte yandan, yönetmelik değişikliği ile yenileme yetki belgesi bulunmayanlar veya yetkili alıcı ve yetkili satıcı vasfını taşımayanlar tarafından yenilenmiş ürün algısı oluşturacak şekilde reklam ve ticari uygulama yapılması da yasaklanmış oldu.

Vergi Avantajı ve Taksit İmkanı

Ülkemizde ikinci el piyasasının en yoğun olduğu sektörlerin başında mobil iletişim sektörünün geldiğini belirten Mobil Telekomünikasyon Operatörleri Derneği, iletişim teknolojilerine dair politikalar üretilmesinde aktif rol alıyor. (m-TOD), yönetmeliğe katkıda bulunmuş olmanın yanı sıra uygulama sürecini de yakından takip ediyor. Yönetmelik kapsamında, yüksek kalitede, yeni teknolojilerin gerekliliklerini karşılayan, veri temizliği, yazılım ve donanım kontrolleri yapılmış cep telefonları ve tabletlerin herkes için erişilebilir olması sağlanmış oluyor.

Yönetmelik değişikliği ile ikinci el cihaz ekosisteminin daha güvenli yapılması çerçevesinde sektöre katkı sağlayacak önemli adımların atılmasına devam edilmiş olundu. Yönetmelik, tüketicinin standartlara uygun şekilde yenilenmiş akıllı telefon ve tabletlere erişimi hem sektörün büyümesi hem ikinci el cihazlardan değer yaratılarak ekonomiye katkı sağlanması hem de nitelikli istihdam oluşturulması için önemli. Ayrıca, KDV oranı ve taksitlendirme konuları da sektör için önem taşıyor.  

Yönetmelik kapsamında, ikinci el cihazların garantili şekilde yenilenerek satışa sunulması ile elektronik atık olmaya aday atıl ürünler ekonomiye kazandırılacak ve böylelikle yoktan bir değer oluşturulacak.

Bununla birlikte, 18 olan KDV oranının yönetmelik kapsamında yetkilendirilmiş kuruluşlar tarafından yenilenen ikinci el cihazlar için yüzde 1 olarak uygulanması ve yenilenmiş cihazlarda taksit sınırının uygulanmaması ile pazar teşvik edilecek.  Yenilenmiş ürün garantisi ile müşteriye güvence sunan piyasanın istenilen ölçüde gelişmesi ve amacına hizmet etmesi sağlanabilecek.

İstihdam ve Vergi Katkısı

Yenilenmiş ikinci el cihaz ekosisteminin beş yıl içerisinde önemli oranda iş imkanı oluşturması ve ilave vergi katkısı sağlaması bekleniyor. Ülkemizde olduğu gibi dünyada da son yıllarda hareketlenen ve gelişmeye devam eden ikinci el cihaz ekosisteminin kısa sürede arzulanan kapasiteye ulaşacağına inanılıyor.

Bilgilendirme Etiketi Zorunlu

İkinci el cihazların tüketicinin kolaylıkla görebileceği ve okuyabileceği şekilde, malın mevcut durumunu ve varsa yapılan işlemleri gösteren bilgilendirme etiketiyle satılması zorunlu olacak.

Yenileme Merkezleri Aktif Rol Alacak

Yönetmelik kapsamındaki kullanılmış mallar, Ticaret Bakanlığınca onaylı yetki belgesi bulunan yenileme merkezleri tarafından Bakanlığın veya TSE’nin belirlediği standartlara uygun şekilde yenilenebilecek. Bu mallar, sertifikalandırılıp ambalajlandıktan sonra yenilenmiş ürün olarak yeniden satışa sunulabilecek.

Cep telefonlarının yenilenmesi için en az bir yıl süre ile kullanılmış olmaları ve veri trafiğinin bulunması gerekiyor. Yenilenmiş ürünler, ambalajında ayrıca “yenilenmiş ürün” ibaresine yer verilmesi şartıyla, Türkçe tanıtma ve kullanma kılavuzu ile yenileme merkezince hazırlanan yenilenmiş ürün garantisiyle birlikte yeniden satışa sunulabilecek. Yenilenmiş ürün garantisi süresince verilecek bakım, onarım ve montaj gibi hizmetlerden ürünün yetkili satıcısı ve yenileme merkezi sorumlu olacak.

Yönetmelikte belirtilen işlemlere ilişkin bilgi ve belgeler için beş yıllık bir saklama süresi öngörülüyor. Yönetmelik kapsamında, yetkili satıcılar, yetkili alıcılar ve yenileme merkezleri için yenileme süreçlerinin yürütülmesi ve malların yeniden satışa sunulması bakımından detaylı yükümlülükler getiriliyor.

Yönetmelik, ikinci el tüketici ürünlerinin yeniden satışı ile ilgili ilk düzenleme olması yönüyle büyük önem arz ediyor. İkinci el cep telefonu ve tablet satışı yapmak veya yenileme faaliyetleri yürütmek isteyen tüm şirketlerin yönetmelikteki düzenlemeleri dikkatle incelemeleri, gerekmesi halinde yetki belgesi başvurusunda bulunmaları ve Ticaret Bakanlığı’nın bu konudaki duyurularını yakından takip etmeleri ve mevzuata uyum için gerekli adımları atmaları öneriliyor.