Sağlık Sektöründe Büyük Dönüşüm; Dijitalleşme

Dünya bir taraftan küresel iklim değişikliğinin olumsuz sonuçlarıyla, pandemi süreciyle ve sosyal-politik karmaşalarla baş etmeye çalışırken; insan yaşamının temel unsuru olan ve insan ömrünün uzamasında büyük etki sağlayacak olan sağlık sektöründe başdöndürücü gelişmeler yaşanıyor….

Dünya’nın parasal kaynakları, gerekli olan iletişim hizmet ve faaliyetleri hariç; çok elzem olmayan ‘uzay yatırımları’na ve kripto veya dijital para yatırımlarına ve gerçek yaşamla çok fazla örtüşmeyen bazı bir çok yatırıma aktarılırken; insanın dünya üzerinde daha refah içerisinde; sağlıklı yaşamasını gerçekleştirecek olan projeler göz ardı ediliyor….Oysa gerçeklikten ve akıldan uzak yatırımlarla uğraşmak yerine gıda-tarım, sağlık, eğitim, ulaşım, konut yatırımlarının arttırılması gerekiyor….    

Türkiye’de sağlık hizmet sektöründe yönetim, hizmet sunumu, insan kaynakları ve finansman gibi boyutlar bakımından önemli bir değişim ve dönüşüm süreci yaşanıyor. Uzmanlar, dönüşen devlet anlayışı kapsamında da değerlendirilebilen bu sürecin, beraberinde yapısal ve işlevsel düzeyde çok sayıda reformu beraberinde getirdiğine değiniyorlar….

Bir aylık bir dinlenme sürecinin ardından tekrar yazmaya başladığım blog yazılarımın ilkine; gerek teknolojik gelişmeler gerekse pandemi öğretileri eşliğinde şekillenen sağlık sektöründeki dönüşüme değinerek başlamak istedim.

Sağlık ve teknoloji alanında yaşanan gelişmeler toplumun yaşam kalitesini artırırken; yaşlı nüfusun da artmasına yol açıyor….Bu durum da sağlık harcamalarına ayrılan kaynakları hızla arttırıyor.

Küreselleşme olgusunun etkisi ile birlikte yaşanan politik değişikliklerin paralelinde sağlık alanında da “Sağlıkta Dönüşüm Programı” uygulamaya konuldu. Bu programın uygulamasından Türkiye’nin sağlık sistemi ve sağlık çalışanları büyük ölçüde etkilendi. Sanayi, tarım, moda, turizm, iletişim ve basın v.s gibi hayatımızın birçok alanında büyük yer etmeye başlayan teknoloji, sağlık alanında da birçok değişimi tetikliyor kuşkusuz…. Sağlık sektörü çok hızlı gelişen teknoloji sayesinde tanı, tedavi, tedavi sonrası koruyucu sağlık hizmetleri gibi süreçlerde büyük adımlar atıyor. Sağlıkta teknoloji tıp fakültesi eğitimlerinde de kendisini gösteriyor. Bu alana ilişkin elde edilen büyük veri (Big Data), Müşteri İlişkileri Yönetimi (Customer Relations Management-CRM) ile birleştirilerek;

sağlık hizmetleri sektöründe önemli değişikliklerin yaşanmasının sağlaması bekleniyor. Sağlıkta ciddi bir dönüşümün yaşandığı son 20 yılda sağlık hizmetlerinin sunumu, finansmanı ve örgütlenmesi hakkında izlenen politikalar, yapılan düzenlemeler ve yeniliklere örnek oluşturabilecek bazı gelişmeleri de aşağıda okuma fırsatı bulacaksınız….

Sağlıkta Zero-Trust Yaklaşımı

Sağlık hizmetleri sektörü uzun süredir, tıp ekosisteminin karmaşıklığı sebebiyle yavaş ilerleyen inovasyonların yükünü taşıyor. Sağlık hizmetleri bilgi teknolojileri, kullanılabilirlik, güvenlik veya uyumlulukla ilgili ufak bir tersliğin yüksek maliyetli bir davaya dönüşebildiği, katı yasal düzenlemelere tabi bir sektör. Bir hastanenin operasyonlarında meydana gelebilecek olası aksaklıkları düşünün. Herhangi bir sistem çalışmayı durdurursa hasta kabulünden MR taramalarına kadar birçok noktada kaos çıkabilir. Bu durum, pek çok sağlık hizmetleri ortamında kritik ölüm kalım senaryoları yaşanmasına yol açabilir.

Koşullar göz önünde bulundurulduğunda, sağlık hizmetleri sağlayıcılarının değişim konusunda tutucu davranmaları, altyapı ve yazılım tedarikçilerinin performans, güvenlik ve kullanılabilirliğe ilişkin gereksinimlere uymalarını istemeleri anlaşılabilir bir durum.

Sağlık hizmetleri sektörü hiç şüphesiz olağanüstü bir inovasyon ve teknoloji dönüşümünden geçiyor. Yeni yapay kalplerden elektronik aspirine ve nano robotlara kadar daha çevik, verimli ve uygun maliyetli hale gelecek şekilde gelişim gösteriyor. Bununla beraber siber güvenlik sorunu, artık giderek artan fidye yazılımı tehditleriyle başa çıkıp saldırılara karşı acil önlemler de alması gereken sağlık hizmetleri sağlayıcılarını doğrudan etkilemiş durumda.

Bu noktada; sunucu, uygulama ve masaüstü sanallaştırma, ağ oluşturma, yazılım (SaaS) ve bulut bilişim teknolojileri sağlayan çok uluslu bir Amerikan yazılım şirketi olan Citrix Systems, Inc.’e göre, sağlık sektöründe de Zero-Trust (Sıfır Güven) yaklaşımının zamanı geldi. Citrix Virtual Apps and Desktops uygulaması, bilgilerin hiçbir zaman hastalara ilişkin hassas verilere erişmek için kullanılan cihazlarda tutulmamasını sağlayarak ek bir koruma katmanı sunuyor. Bunun ötesinde mobil erişim, sağlık uzmanlarına cihazlarını odadan odaya taşıma imkanını sunuyor. Böylece yatan hasta bakımına daha akıcı ve çok yönlü bir yaklaşım getiriyor.

Zero-Trust güven modeli; kimlik, zaman, coğrafi konum ve cihaz durumunu temel alan kalıpları kullanarak yetkili kullanıcılara uyarlanabilir bir şekilde erişim sağlayan bağlamsal farkındalığa dayanıyor. Böylece doktorlarınıza ve hemşirelerinize tercih ettikleri cihazlar ve konum esnekliği sağlanırken erişim güvenliği sıkı kontrol altında tutuluyor.

Sağlıkta Yeni Nesil Projeler

Türkiye sağlık turizminde popüler ülkeler arasında yer alıyor. 2020-2021 yılında Covid-19 salgınına rağmen sağlık turisti rakamları ciddi bir artış gösterdi. Önceki dönemlerde sağlık sektörüne yapılan yatırımlar ve Türkiye’nin coğrafi konumu, uygun pazar yapısı gibi faktörler Türkiye’yi bu alanda gözde ülkeler arasında tutuyor. 

Türkiye sağlık turizminde kapasitesini ortaya koymak için yeni nesil projelere ihtiyaç duyuyor. Bu yeni nesil projeler ile daha efektif daha üretken ve daha geniş alanda yayılmış sağlık hizmetlerinin sunulması mümkün hale gelecek. Medical in Türkiye Projesi ile bu kayıpların engellenmesi ve Türk sağlık hizmetlerinin yurt dışında varlığını arttırılması amaçlanıyor….Sağlık turizminin beraberinde getirdiği iletişim, mobilite, hizmet, tahsilat ve benzeri birçok sorunun çözümü olarak geliştirilen proje ile Türkiye’nin sağlık turizminde dünya devi olması amaçlanıyor.

Birçok yatırımcı ve hekimin ilgilisini çeken Medical in Türkiye Projesi’nin 2021 Eylül ayında 7 şehirde tanıtımı gerçekleştirilecek. 

Adli Görüntüleme ve Biyometri

Sanal gerçeklik teknolojileriyle iş dallarına uygun eğitim modülleri, iş güvenliği simülasyonları ve oyunlaştırma içerikleri sunan Modern Innova tarafından geliştirilen Vemaker platformunda gerçekleştirilen MultiForesee konferansı; adli bilişim uzmanları, fizikçiler, veri analizi ve makine öğrenmesi üzerine çalışan bilgisayar bilimciler ve biyokimyagerleri bir araya getirdi. Adli görüntülerin ve biyometrik verilerin elde edilmesi ile analizindeki zorlukların ele alındığı konferansta, farklı disiplinlerden araştırmacıların çalışmalarına ve davetli konuşmacılara yer verildi.

Sanal gerçeklik, artırılmış gerçeklik ve karma gerçeklik teknolojileri alanında çözümler sunan Modern Innova; etkinlik, toplantı, kongre ve fuarlar düzenlenebilmesini sağlayan yüzde 100 yerli yazılım Vemaker Platformu’yla kullanıcılarına gerçek yaşama en yakın deneyimi yaşatmaya devam ediyor. 

Her sene düzenlenen MultiForesee konferansı bu yıl Vemaker Platformu’nda gerçekleştirildi. İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü (İYTE) ve İstanbul Teknik Üniversitesi (İTÜ) iş birliğiyle düzenlenen konferansta; farklı disiplinlerden araştırmacıların çalışmaları yer alırken, davetli konuşmacılar da bu alandaki son gelişmeleri katılımcılarla paylaştı.