Mobil Telefon ve İnternet Hizmeti Yaygınlaşıyor

Ekonomiye ilişkin düzenlemeler içeren “torba kanun teklifi” Meclis (Türkiye Büyük Millet Meclisi-TBMM) Genel Kurulu’nda kabul edilerek kanunlaştı. Kanun, mobil telefon kapsama alanının ve internet hizmeti altyapılarının yaygınlaştırılmasının teşvik edilmesini de kapsıyor.

Kanun ayrıca, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nın bütçesinde yer alan ilgili ödeneklerin, iletişimde ‘evrensel hizmet’ ödemelerinin yapılabilmesini teminen yıl içinde Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu (BTK) bütçesine aktarılabilmesine imkan sağlıyor.

Evrensel Hizmet Yükümlüsünün Belirlenmesi

Kanun kapsamında uluslararası örneklere uygun şekilde, ‘evrensel hizmet yükümlüsü’nün belirlenmesine yönelik yöntemlerin çeşitlendirilmesi, ‘evrensel hizmet yükümlüsü’nün birden fazla işletmeci arasından belirlendiği hallerde net maliyet hesabına esas teşkil edecek yöntemin tanımlanması, ‘evrensel hizmet yükümlüleri’ne evrensel hizmet işine ilişkin bedelin yüzde 30’una kadar avans ödenebilmesi ve ortalama 18 ayı bulan ödeme periyotlarının kısaltabilmesine imkan tanınması amaçlanıyor.

Kanunda ayrıca, evrensel hizmet kapsamında yürütülecek projelerde, zorunlu hallerde altyapı kurulumu gerektiren işlerde ‘evrensel hizmet yükümlüsü’ olma şartı aranmayabileceği belirtiliyor.

Edge Bilişimde 5G Teknolojisi

Büyük hacimli verileri işlenmek üzere bir buluta ya da şirket içi veri merkezine iletmekten çok, işleme gücünü verinin oluşturulduğu yere, yani kullanıcıların, uygulamaların ve cihazların “ucuna” getirme yeteneği olan Edge Bilişim, 5G teknolojisini de içeriyor. 5G teknolojisi, kritik uygulamalara iyileştirilmiş hizmet kalitesi sunarken, kısa gecikme süresi, eşsiz bant genişliği ve ağ dilimlemesi gibi özellikleri sayesinde Edge Bilişime güç veriyor ve büyümesine destek oluyor.

Edge Bilişim ve Nesnelerin İnterneti cihazlarının bir arada kullanılması akıllı tedarik zincirleri sağlayarak, onlara her türlü kesintiyi ele alacak donanımı sunuyor. Edge Bilişim, kalabalıkların yönetiminden teslimata uzanan her alanda kullanılan drone’ların performansını da geliştirebiliyor. Ayrıca, 5G’li Edge Bilişim ani ve sürekli trafik artışları yaşayan ağlar için kapasite, hız ve güvenlik sorunlarını çözmeye yardımcı oluyor.

5G hızı ve kısa gecikme süresi Edge tabanlı uygulamalara eklendiğinde yepyeni bir seviyede inovasyonun kapılarını açma gücüne sahip. 5G ve Edge Bilişim kullanılan bir fabrikadaki bir üretici, verileri fabrika sınırları içinde analiz etmek için otomatik makineleri, endüstriyel robotları daha hızlı ve verimli bir şekilde devreye alabiliyor.

Sosyal Ağlar Raporu Haziran’da Verilecek

İnternet ortamında yapılan yayınlara ilişkin kanunda yapılan değişiklikle Sosyal Ağ Sağlayıcıları Türkiye’deki faaliyetlerine ilişkin hazırlayacakları ilk raporları 2021 Haziran ayında Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu’na (BTK) bildirecekler. Sosyal Ağ Sağlayıcıları ayrıca yükümlülükleri uyarınca hazırlayacakları raporlarını Kurumun internet sitesinde de yayınlayacaklar.

İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’da değişiklik yapılmasını sağlayan kanun 1 Ekim 2020 tarihinde yürürlüğe girmışti. Sosyal Ağ Sağlayıcıları’na ilişkin önemli düzenlemeler içeren  kanun değişikliği gündemin başka konulara yoğunlaşması nedeniyle pek dikkat çekmemişti.

4 Mayıs 2007 tarihli ve 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun’un 2’nci maddesinin birinci fıkrasının (j) bendine “IP adresi,” ibaresinden sonra gelmek üzere “port bilgisi” ibaresi getirildi. Kanuna ayrıca şu bent eklendi;

Sosyal Ağ Sağlayıcı: Sosyal etkileşim amacıyla kullanıcıların internet ortamında metin, görüntü, ses, konum gibi içerikleri oluşturmalarına, görüntülemelerine veya paylaşmalarına imkan sağlayan gerçek veya tüzel kişileri kapsıyor.

Yapılan değişiklikle 5651 sayılı Kanun’un 3’üncü maddesine şu fıkra eklendi: “Bu kanun kapsamında verilen idari para cezaları, muhatabın yurt dışında bulunması halinde Kurum tarafından doğrudan muhataba üçüncü fıkradaki usulle de bildirilebilir. Bu bildirim 11 Şubat 1959 tarihli ve 7201 sayılı Tebligat Kanunu’na göre yapılan tebligat hükmünde... Bu bildirimin yapıldığı tarihi izleyen beşinci günün sonunda tebligat yapılmış sayılır.”

Ayrıca, 5651 sayılı Kanun’un 5’inci maddesinin altıncı fıkrasında yer alan “on bin Türk Lirası’ndan yüz bin Türk Lirası’na” ibaresi “yüz bin Türk Lirası’ndan bir milyon Türk Lirası’na” şeklinde değiştirildi.

Değişiklikle, 5651 sayılı Kanunun 8’inci maddesinin başlığı “İçeriğin çıkarılması ve erişimin engellenmesi kararları ile yerine getirilmesi” şeklinde, birinci fıkrasında yer alan “erişimin engellenmesine” ibaresi “içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine” şeklinde yapıldı.  

Kişilik Hakları İhlali

Değişiklikle, İnternet ortamında yapılan yayın içeriği nedeniyle kişilik hakları ihlal edilenlerin talep etmesi durumunda hakim tarafından, başvuranın adının bu madde kapsamındaki karara konu internet adresleri ile ilişkilendirilmemesine karar verilebileceği belirtiliyor.

Türkiye’de Temsilci Atanması

5651 sayılı Kanun’a ayrıca şu ek madde eklendi: “Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı; Kurum, Birlik, adli veya idari makamlarca gönderilecek tebligat, bildirim veya taleplerin gereğinin yerine getirilmesi ve kişiler tarafından bu kanun kapsamında yapılacak başvuruların cevaplandırılması ve bu kanun kapsamındaki diğer yükümlülüklerin yerine getirilmesini temin için yetkili en az bir kişiyi Türkiye’de temsilci olarak belirler ve bu kişinin iletişim bilgilerine kolayca görülebilecek ve doğrudan erişilebilecek şekilde internet sitesinde yer verir. Sosyal ağ sağlayıcı bu kişinin kimlik ve iletişim bilgilerini Kuruma bildirmekle yükümlüdür. Temsilcinin gerçek kişi olması halinde Türk vatandaşı olması zorunludur.”

Reklam Verilmesi Yasağı

Birinci fıkrada düzenlenen temsilci belirleme ve bildirme yükümlülüğünü yerine getirmeyen sosyal ağ sağlayıcıya, Kurum tarafından bildirimde bulunulacağı belirtilirken; bildirimden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde sosyal ağ sağlayıcıya BTK Başkanı tarafından on milyon Türk Lirası idari para cezası verileceği ifade ediliyor. Verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde otuz milyon Türk Lirası daha idari para cezası verileceğinin altı çiziliyor. İkinci kez verilen idari para cezasının tebliğinden itibaren otuz gün içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde de Başkan tarafından Türkiye’de mukim vergi mükellefi olan gerçek ve tüzel kişilerin ilgili sosyal ağ sağlayıcısına yeni reklam vermesinin yasaklanacağının altı çiziliyor. Ve şöyle deniliyor: “Bu kapsamda yeni sözleşme kurulamaz ve buna ilişkin para transferi yapılamaz. Reklam yasağı kararının verildiği tarihten itibaren üç ay içinde bu yükümlülüğün yerine getirilmemesi halinde Başkan, sosyal ağ sağlayıcının internet trafiği bant genişliğinin yüzde elli oranında daraltılması için sulh ceza hakimliğine başvurabilir.”

Türkiye’nin Verilerini Türkiye’de Barındırma

Değişiklikte “Türkiye’den günlük erişimi bir milyondan fazla olan yurt içi veya yurt dışı kaynaklı sosyal ağ sağlayıcı, Türkiye’deki kullanıcıların verilerini Türkiye’de barındırma yönünde gerekli tedbirleri alır” deniliyor.