İnternetin Karanlık Yüzü;Deepfake

Teknolojinin (djital dünya; bilişim ya da internet) iyi yönde kullanılmasıyla insanlara ve insanlığa getireceği kolaylıklar, elbette ki saymakla bitmez… Teknolojinin günlük yaşamda sağladığı kolaylıklar; insanların kendilerine, birbirlerine daha çok zaman ayırabilmelerine, hobilerin, uğraşların ve düşünme yeteneğinin gelişmesine daha çok katkı sağlıyor. “Boş oturan insan” olmaktansa, “Üreten insan” olmak tercih edilir bir durum. İyi-pozitif düşünceler, iyi sonuçlar doğurur bu da dünyayı ve insanlığı daha ileri taşır, daha ileriye götürür düşüncesindeyim.

Tüm bunları yazarken; kayıp giden günlük yaşantımızda o kadar çok “korkunç” olaylar yaşanıyor ve oluyor ki sanıyorum tek tek (balkondan annesi tarafından atılan çocuk, doğum sırasında kafası kopan çocuk ve de fahiş fiyatlara çeşitli amaçlar uğruna internet üzerinden satılan çocuklar) saymak derin travmaların oluşmasına yol açıyor. Milyonlarca insan ne yazık ki bunların farkında bile değil... Bunun en büyük mağduru ve de istismar edileni de çocuklar ve de çocuk gibi olan saf, temiz insanlar…Konuşulan gündemle yaşanılan gündem birbirinden o kadar çok farklı, o kadar çok ayrı ki bu noktada dünyayı ve ülkeleri yönetenlerin, siyasetçilerin tutumlarına hayret etmemek mümkün değil…Düzeltilmesi, onarılması, yoluna koyulması; belli bir standart ve kalitenin sağlanması gereken onlarca, yüzlerce, binlerce konu varken; yolunda giden adalet ve hukuk sistemi dahi bilinerek, istenerek içinden çıkılmaz bir hale getiriliyor…”Akıl yerlerde paspas; akılsızlık tavan yapmış” durumda…

Sahteciliğin En Gerçek Hali

İnternetin ya da dijital dünyanın karanlık yüzü olarak nitelendirilen “Deepfake” (Derin-karanlık sahte) konusu da dünya üzerinde yaşanılan kötülüklerin bir parçası aslında. Kişisel olarak, kendi düşüncelerimde “Dünyanın yüz yıllarca ama yüz yıllarca yanlış ve kötü” yönetildiğine inanıyorum. Deepfake için  sahteciliğin en gerçek hali deniliyor. Bilinerek, istenerek bazı kötülük ve yanlışlara sanırım izin veriliyor…Oysa yönetmek ve önlemek varken; kriz yaratmak ve çözümsüzlük üretmek tercih ediliyor. Sanırım ki bir çok çevre de bu fırsatçılıktan yararlanıyor ve besleniyor. Bunu söylemek ya da yazmak için müneccim olmaya gerek yok. Uzmanlar dünyada yapılması gereken bütün icatların yapıldığını belirtiyorlar. Demek ki yapacak çok yeni icat kalmadı artık; ancak sanırım “Yeni Düşüncelere” ihtiyaç var. Bunlar da konuşuluyor zaman zaman. Dünyada olup-biten her şey de zaten ortada. Hala uzay, Ay, Mars, silahlar ve savaşlar; bunlara yapılan yatırımlar; insanı ve insanlığı yok eder şekilde konuşuluyor, konuşulmaya devam ediliyor. Oysa bu yeni düşünceler dünyayı kurtarabilir, ‘içinden çıkılmaz hal’e çözüm olabilir…Fırsat eşitliği, refah ve iyi yaşam koşulları belli bir kesimin ayrıcalığı değil; olmamalı da. Her insanın hakkı olmalı görüşündeyim.

Deepfake ve Makine Öğrenimi

Deepfake, ‘sahte veri oluşturmak’ için büyük veri setlerinden yararlanıyor. Ve  bir “Makine Öğrenimi” dalı olarak da tanımlanıyor. Yapay zeka kullanan sistem, bir kişinin yüzünü bir maske gibi bir hedefe, genellikle de bir aktör ya da akriste aktararak; kaynak bir yüzün farklı açılarda nasıl göründüğünü etkili bir şekilde öğreniyor ve gösteriyor.

Amerika’da Hollywood’da, gerçek ya da kurgusal yüzlerin diğer aktörlere ya da akristlere yönlendirildiği, aktarıldığı belirtiliyor. Konunun uzmanları, deepfake teknolojisinin 2018’de ‘dublör’ kullanımına alternatif olarak ilk ortaya çıktığından beri, hobi deneyimlerinden etkili ve potansiyel olarak tehlikeli bir araca dönüştüğünü ileri sürüyorlar.   Deepfake teknolojisi zamanla ayrıca, ünlülere ve politikacılara karşı kullanılarak, bir tehdit aracı haline geldi ve getirildi.

Deepfake, “otomatik kodlayıcı” adı verilen yapay özel bir sinir ağı yapısı kullanıyor. Mekanizma, JPEG ve benzeri görüntü ve video bileşenlerine benzer şekilde çalışıyor.

Uzmanlar, deepfake teknolojisinin, videolarda yüzleri değiştirebilen tek tür teknoloji olmadığını; VFX (Visual Effects-Görsel Efektler) endüstrisinin bunu onlarca yıldır yapıtığını belirtiyorlar. Teknoloji yavaş yavaş iyileşiyor ve ilerliyor, ancak iyi bir deepfake oluşturmak hala çok zaman ve manuel bir çalışma gerektiriyor.

Deepfake ile birlikte, diğer yapay zeka destekli teknolojilerin geliştirilmesi sadece yüzü değil, aynı zamanda neredeyse herkesin sesini de taklit etmeyi mümkün kılıyor.