Teknoloji Yatırımlarına Devlet Yardımı

Türkiye’nin teknoloji açığı olan alanlarda teknoloji kapasitesini geliştirmesi düşüncesiyle geçtiğimiz yıl uygulamaya koyulan “Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı”, ülkemizin mevcut durumda veya gelecekte ortaya çıkabilecek kritik ihtiyaçlarını karşılayabilme amacı güdüyor… Ülkemizde üretim kapasitesi yetersiz olan ürünlerde arz güvenliğini de sağlamayı hedefleyen program doğrultusunda, dış ticaret açığı verilen alanlarda da ithalat bağımlılığının azaltılması amaçlanıyor. Türkiye’de üretimi kısıtlı olan yeni nesil teknolojiler kullanılarak üretim yapılmasını sağlamayı da hedef edinen program, sektörlerdeki teknolojik dönüşümü hızlandırma ve sektörlerin gelişimine katkı vermeyi önceliklendiriyor.  

Bakanlar Kurulu’nun 2012’de aldığı “Yatırımlarda Devlet Yardımları Kararı” ile 2016’da yürürlüğe koyduğu “Yatırımlara Proje Bazlı Devlet Yardımı Verilmesi”ne ilişkin kararı 

doğrultusunda teknoloji yatırımlarına devlet yardımı sağlanacak. Odaklı Hamlesi Programı Uygulama Esasları Tebliği’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’in 19 Haziran 2020 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandığı’nı bir önceki blog yazımda ele almıştım. doğrultusunda teknoloji yatırımlarına devlet yardımı sağlanacak.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın 18 Eylül 2019 tarihli Resmi Gazete’de yayımladığı Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı Uygulama Esasları Tebliği’nde teknoloji yatırımlarına devlet yardımı yapılmasında; 15 Haziran 2012 ve 17 Ekim 2016 tarihli Bakanlar Kurulu kararlarının esas alınacağı belirtilmiş.

Yürürlükte olan Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında oluşturulacak bir ‘komite’, proje komisyonlarının oluşturulmasında, program süreçlerinin uygulanmasında, hangi projelerin destekleneceğinde, proje özelinde değerlendirme yaparak program kapsamındaki destek unsurlarından hangilerinin kullandırılacağında, verilecek desteklerin miktar, tür ve sürelerinde, projelerin revizyonunda ve destek sürecinin sonlandırılmasında karar organı olacak. Bakanlık desteklerinden yararlandırılan projeler için sonlandırma kararı Cumhurbaşkanı’nın onayına da sunulacak. Komite tarafından veya Cumhurbaşkanınca sonlandırma kararı verilen projeler, programın amaçları açısından stratejik yatırım olma niteliğini de kaybetmiş kabul edilecek.

Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’ndan 3, Küçük ve Orta Ölçekli Sanayiyi Geliştirme Başkanlığı’ndan (KOSGEB) 1 ile Türkiye Bilimsel ve Teknolojik Araştırma Kurumu’ndan  (TÜBİTAK) 1 üye olmak üzere 5 üyeden oluşan komiteye bakanlık temsilcilerinden birisi başkanlık edecek. Komite’nin yanı sıra yine bakanlık tarafından belirlenecek olan ‘Bağımsız Değerlendiriciler’ de yükseköğretim kurumlarının dört yıllık fakülte ve yüksekokullarından mezun olan; meslek kuruluşu temsilcileri (oda, borsa, birlik, konfederasyon, federasyon, vakıf, dernek ve kooperatifler ile küçük sanayi siteleri ve organize sanayi bölgeleri yönetimleri), yükseköğretim kurumları tarafından görevlendirilen öğretim elemanları veya alanında en az 5 (beş) yıl uzmanlık ve tecrübe birikimi olan kamu kurum-kuruluşlarında görev yapan kişilerden oluşacak.

Teknoloji Odaklı Sanayi Hamlesi Programı kapsamında başvuruda bulunulan projeler için ‘değerlendirme raporu’; program amaçlarına uygun kriterlere göre Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yetkilendirilmiş ‘Bağımsız Danışmanlık’ firmasınca hazırlanacak.  

Bakanlık tarafından yapılan çağrı duyurusu kapsamında, başvuru ve değerlendirme süreçlerine ilişkin takvim, desteklenecek ürün listesi ve ek dosyaları içeren çağrı duyurusu paketi, ‘Çağrı Planı’ içerisinde yer alacak.

Öncelikli Ürün Listesi

Orta-yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerdeki ürünlerin ve bu sektörlerin gelişimi için kritik ürünlerden oluşan ‘Öncelikli Ürün Listesi’, Bakanlık tarafından dış ticaret verileri, talep gelişimi, rekabet yoğunluğu gibi çeşitli kriterler dikkate alınarak belirlenecek.  

Program kapsamında görev yapacak ‘Proje Komisyonu’ da programa ilişkin başvuruların incelenmesi ve destek kararı verilen projelerin izleme sürecinde değerlendirilmesinden sorumlu olacak ve  projeler hakkında ‘Komite’ye bilgi, değerlendirme ve görüş sunacak.  

Programa başvuran her bir proje için sekretarya işlemlerini koordine etmek üzere bir ‘program yönetim ofisi’ kurulacak. Ayrıca, programa ilişkin bilgilendirme, başvuru, izleme, değerlendirme ve raporlamaların tek pencere üzerinden yapılmasını sağlamak için Bakanlık tarafından bağlı-ilgili kuruluşlarla koordineli olarak geliştirilen web tabanlı uygulamadan meydana gelen ‘Program Portalı’ hizmet veriyor olacak.

Proje Paydaşı ve AR-GE Yüklenicisi

Program kapsamında, desteklerden yararlanacak yatırımcının; ürün hakkında teknik yönlendirme kapasitesi bulunan ve ürünü satın alma talebi olan bir veya daha fazla proje paydaşı ile iş birliği yapması bekleniyor. Başvuru sahibi, proje paydaşının niyet mektubunu veya paydaş ile imzaladıkları uzlaşı protokolünü, başvurusunda ‘Program Portalı’na yükleyebilir.

KOBİ Desteklerinden Yararlanma

Yatırımcı firmanın, KOBİ desteklerinden yararlanmak istemesi durumunda; ‘Stratejik Ürün Destek Programı’ kapsamında talep edilen bilgileri sunması ve formları doldurması bekleniyor. Yatırımcı firmanın ve başvurusunun belirtilen koşulları karşılayıp, karşılamadığı KOSGEB tarafından incelenerek, eksik ve hatalı bulunan konular Program Yönetim Ofisi’ne bildirilecek.

İşlemler Elektronik Ortamda

Program kapsamında, Program Portalı üzerinden yapılacak başvurular için gerçek kişilerin firmalar adına yetkilendirilmesi; 31 Mayıs 2018 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan “Yatırım Teşvik Belgesi İşlemlerinin Elektronik Ortamda Yürütülmesine İlişkin YetkilendirmeTebliği” çerçevesinde yapılacak. Bir veya daha fazla AR-GE yüklenicisiyle ortaklı AR-GE yapmayı öngören projeler için başvuru formlarını yüklenici firma dolduracak.