Uluslararası Veri Aktarımına Hazır Mıyız?

Bilgisayar sistemlerindeki verilerin (data) farklı disklere ve bilgisayar sistemlerine taşınmasına veri transferi (aktarımı) deniliyor. Veri güvenliği ve veri transferi konuları her zaman gündemde olan ve sıcaklığını koruyan konular. Verilerin ülke içerisinde kurumdan kuruma ya da kurumlar arası transferi yanında; konunun bir de ‘Uluslararası Veri Transferleri’ boyutu var.

Veri güvenliği ve veri transferi çerçevesinde tüzel kişilik verileri bağlamında yapılan çalışmaların yanında; kişisel verilerin güvenliği ve transferi de büyük önem taşıyor ve hatta kişisel verilerin korunması ve transferi daha çok ön plana çıkıyor.

Şirketler ve kurumlar, kuruluşlar topladıkları verileri bulundukları ülke haricinde diğer ülkelere de çeşitli amaçlar çerçevesinde iletebiliyorlar. Veri iletilen diğer ülkelerin veri güvenliği yasaları bulunduğumuz ülke yasalarıyla aynı olmaması durumunda veriler ve kişisel bilgiler şirketlerin, kurum ve kuruluşların geçerli yasal gerekliliklere uygun ‘Gizlilik Bildirim’leri çerçevesinde korunuyor.  

Kişisel Verileri Koruma Kurulu, uluslararası veri transferi için taahhütnamelerde yer alan asgari unsurları 16 Mayıs 2018 tarihinde duyurmuştu. Duyuru, 6698 sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun 9’uncu maddesi kapsamında, yurtdışına veri aktarımında veri sorumlularınca hazırlanan taahhütnamede yer alan asgari unsurları içeriyordu.

Asgari unsurlar, Avrupa Birliği’nin model sözleşme hükümleriyle büyük oranda benzerlik gösteriyor. Duyuruda, “Veri Sorumlusundan Veri Sorumlusuna Aktarım” ve “Veri Sorumlusundan Veri İşleyene Aktarım” başlıklı iki standart taahhütname metni yer alıyor.

Veri sorumluları, bu asgari unsurları inceleyerek, uluslararası veri transferine ilişkin sözleşmelerdeki ilgili maddeleri buna göre düzenliyorlar.

Kişisel Verilerin Yurt Dışına Aktarılması

Veri transferinde Yeterli Korumaya Sahip Ülkelerin Belirlenmesinde Esas Alınacak Kriterler de Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun web sitesinde 11 Haziran 2019 tarihinde yayımlanmıştı.

6698 Sayılı Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’nun “Kişisel Verilerin Yurt Dışına Aktarılması” başlıklı 9. maddesi çerçevesinde, kişisel veriler kural olarak ilgili kişinin açık rızasıyla yurt dışına aktarılabiliyor.

Kişisel verinin aktarılacağı yabancı ülkede yeterli korumanın bulunması veya yeterli korumanın bulunmaması durumunda Türkiye’deki ve ilgili ülkedeki veri sorumlularının yeterli bir korumayı yazılı olarak taahhüt etmeleri gerekiyor. Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun da izninin bulunması kaydıyla ilgili kişinin açık rızası aranmaksızın da söz konusu verilerin yurt dışına aktarılabilmesi mümkün olabiliyor.

Kişisel verilerin aktarılacağı ülkede yeterli korumanın bulunması halinde; kişilerin ırkı, etnik kökeni, siyasi düşüncesi, felsefi inancı, dini, mezhebi veya diğer inançları, kılık ve kıyafeti, dernek, vakıf ya da sendika üyeliği, ceza mahkumiyeti ve güvenlik tedbirleriyle ilgili verileri ile biyometrik ve genetik verileri kanunda açıkça öngörülmesi halinde yurtdışına aktarılabiliyor. 

Yeterli korumaya sahip ülkelerde kişilerin, sağlık ve cinsel hayata ilişkin kişisel verileri ise ancak kamu sağlığının korunması, koruyucu hekimlik, tıbbi teşhis, tedavi ve bakım hizmetlerinin yürütülmesi, sağlık hizmetleri ile finansmanının planlanması ve yönetimi amacıyla, sır saklama yükümlülüğü altında bulunan kişiler veya yetkili kurum ve kuruluşlar tarafından ilgilinin açık rızası aranmaksızın yurtdışına gönderilebiliyor.

Türkiye Cumhuriyeti’nin veya ilgili kişinin menfaatlerinin ciddi bir şekilde zarar görme ihtimali olması halinde ise, Türkiye’den yurtdışına yapılacak tüm veri aktarımları gerekli görüldüğü takdirde Kişisel Verileri Koruma Kurulu’nun onayına tabi olabiliyor.

Veri Aktarımı Nedir?

Veri aktarımı bir veri işleme türü olarak nitelendiriliyor. Kişisel Verilerin Korunması Kanunu’na göre: Kişisel verilerin işlenmesi; kişisel verilerin tamamen veya kısmen otomatik olan ya da herhangi bir veri kayıt sisteminin parçası olmak kaydıyla otomatik olmayan yollarla elde edilmesi, kaydedilmesi, depolanması, muhafaza edilmesi, değiştirilmesi, yeniden düzenlenmesi, açıklanması, aktarılması, devralınması, elde edilebilir hale getirilmesi, sınıflandırılması ya da kullanılmasının engellenmesi olarak tanımlanıyor.  

Kişisel verilerin korunması hukukunun amacı, bu akışın önüne set çekmek değil. Buradaki hedef, bilgi akışının temel hak ve özgürlüklere saygılı bir şekilde gerçekleşmesini sağlamak…

Kişisel verilerin yurtdışına aktarılması, 5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanunun ilgili hükümleri gereği de yapılabiliyor.

Veri Aktarımı Hızı

Uzmanlara göre, veri transferi hızı, verilerinizi aktarmak istediğiniz platform ve aktarım yaptığınız aygıtların çeşidine göre değişkenlik gösterebilen bir yapıya sahip. Veri transferlerinin hızlı şekilde gerçekleştirilmesi hem veri kurtarma hem de kurumsal anlamda kullanım konusunda kritik önem taşıyor. Profesyonel şekilde bireysel kullanıcıların yararlandığı hızlı veri transferleri sayesinde işlemler daha çabuk ilerlediği için işlerin ilerleyişi hızlanıyor ve zamandan büyük bir tasarruf elde ediliyor.