Tele-Tıp Sağlıktaki Sorunlara Çare Olur Mu?

Son yıllarda ülkemizde sağlık alanında yaşanan hareketli durumlar; bazı hastanelerin kapatılması, bazılarının açılması, şehir hastaneleri kavramı ve özel hastanelerin durumu; sağlık sektöründe yaşanan sorunları gündeme yoğun bir biçimde taşıyor.

Dünya ve ülke nüfuslarının büyümesi sağlık uygulamalarının yaygınlaştırılmasını zorunlu kılarken; sağlık alanında yaşanan sorunların çözümünde yeni yol ve yöntemleri de akla getiriyor. Sağlıkta reformda en büyük uygulamalardan birisinin ise ‘tele-tıp uygulaması’ olabileceği ilgili çevrelerce konuşuluyor.   

Tele-tıp uygulaması ABD Tıp Enstitüsü’nün 1996’da yaptığı tanıma göre, uzaklığın problem olduğu durumlarda sağlık hizmetinin sağlanması ve desteklenmesi için elektronik bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanımı olarak tanımlanıyor. Tele-tıp sayesinde bilgiye istenildiği anda hemen ulaşmak mümkün olurken; tele-tıp uygulaması, bilgi ve iletişim teknolojilerinin kullanılmasıyla görüntüleme alanında uzaktan raporlama hizmeti de sağlıyor. Güncel veriler doğrultusunda 2011 yılı itibariyle tele-radyoloji ve tele-patoloji uygulamalarının 58 gönderici ve 10 alıcı hastane olmak üzere 68 hastanede devreye alındığından sözediliyor.

Sağlık Bakanlığı’nın 2014’den bu yana uygulamada olan Sağlık.NET projesi kapsamında sağlık kurumlarında elektronik ortamda üretilen veriler, doğrudan üretildikleri yerden, standartlara uygun şekilde toplanıyor, toplanan verilerden tüm paydaşlar için uygun bilgiler üretilerek, birinci, ikinci ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinde verim ve kalitenin artırılması hedefleniyor. Sağlık.NET, bütünleşik, güvenli, hızlı ve genişleyebilen bir bilgi ve iletişim platformu olarak nitelendiriliyor.

Sağlık alanında yenilik sağlayacak diğer uygulamalardan biri de Sağlık Hizmetlerinde Bireysel Ölçüm ve Giyilebilir Teknolojiler. Daha önceki yazılarımda giyilebilir teknolojilerle ilgili oldukça kapsamlı bilgi paylaşma şansım olmuştu.

Giyilebilir teknoloji uygulamalarına ilişkin mevcut durumun belirlenmesinin ötesinde yazılım ve donanım eksiklerinin giderilmesi ve geliştirilen sistemleri kullanacak olan personelin bu sistemlerle ilgili memnuniyetlerinin ve adaptasyonlarının sağlanması da oldukça önem taşıyor.  

Aslında tele-tıp uygulamasının önemli bir parçası olarak görülen bireysel ölçüm uygulamalarından fayda sağlanabilmesi için bunların fitness veya forma girme aracı olmaktan çok, güvenilir aksesuarlar haline dönüşmesi gerekiyor.

Tele-tıp uygulamalarında çok büyük rol oynayacak olan akıllı telefon teknolojileri, dijital sağlık araçları ile insan arasındaki etkileşimin yanı sıra, hasta merkezli bakımı da beraberinde getiriyor.

Yaygınlaşan giyilebilir teknoloji uygulamalarının karşısındaki en büyük engellerden biri hasta ve sağlık sistemlerinin uyumu. Hastalar bu teknolojileri kullanma konusunda kendilerini çeşitli nedenlerle rahatsız hissedebilirler; kullanım zorluğu, güvensizlik ya da kendini teknolojiye boğulmuş hissetme bu teknolojilere karşı hoşnutsuzluğu artırabilir.

Yukarda da bahsettiğim üzere tele-tıbbın önemli bir ayağı olarak değerlendirilen giyilebilir teknoloji uygulamalarından en fazla fayda görebilecek olan yaşlılar, kronik hastalığı olanlar ve düşük gelirli bireylerin  göz ardı edilmemesi çok önemli bir unsur olarak görülüyor.

Sağlık hizmetlerinde bireysel ölçüm ve giyilebilir teknoloji, hastaların ölçüp kaydettiği verinin kullanılmasındaki gizlilik ve hasta mahremiyeti konusunu da karşımıza çıkarıyor…

Hasta verisinin kullanımı için erişime açık veritabanı kaynaklarının sağlanması ve gizlilik standartlarının belirlenmesinin yanında veri analizi için yeni model ve araçlara da ihtiyaç olabilir.

Giyilebilir teknolojilerin yazılım yönleri, donanımları kadar önemli görülürken; bu teknolojilerin kullanıcıya yarar sağlayabilmesi için kolay anlaşılır olmaları gerekiyor. Ayrıca bu sistemlerin doktorların da kolay işlem yapabileceği şekilde basit ve anlaşılır olması, kullanım ve uygulamalara yönelik onlara eğitimler verilmesini de kaçınılmaz kılıyor.