Kalkınmada Sade ‘Teknoloji’

Dünyanın yönetim sürecinde aristokrasinin ve imparatorlukların hakim olduğu dönemlerde edebiyat, ekonomi, tıp ve birçok alanda ağdalı yazım biçimleri ya da ağdalı dil kullanma, anlaşılmaz olma; birilerine ya da bazı kesimlere hep ayrıcalık ve üstün olma özelliği katmış…

Oysa ekonomi de dahil birçok alanı sade ve anlaşılabilir bir dille ifade etmek, her kesim tarafından anlaşılır olmak, anlaşılabilir olmak; özellikle de kendi ülkende kendi dilinde sorunları dile getirip çözüm yolları aramak en iyi yol ve yöntem gibi gözüküyor.

Türkiye’de yeni Cumhurbaşkanlığı döneminin ilk kalkınma planı olan On Birinci Kalkınma Planı’nda dikkatimi çeken en önemli unsur ve özellik anlaşılabilir bir dille yazılmış olması, anlaşılır olması. Her vatandaşın da okuduğunda anlayabileceği konu başlıkları; artısıyla eksisiyle kendini ortaya koyuyor zaten. Katılımcı yönetim anlayışında plana yönelik ekonomistlerin eleştirisi kadar vatandaşın da eleştirisi önemli tabi…

2019-2023 dönemini kapsayan On Birinci Kalkınma Planı’nda Dijital Merkez Bankası Parası’nın uygulamaya konulacağından söz ediliyor. Blok zincir tabanlı Dijital Merkez Bankası Parası’nı hayata geçirmek; teknoloji uzmanı değilim, ancak yıllardır teknoloji haberleri yazan biri olarak; yüksek yüksek oranlarda ve maliyetli enerji harcaması gerektiren; üst düzeyde “güvenlik” sorunu oluşturan dijital paranın ülkemizde uygulamaya geçirilecek olmasının sonuçlarını elbetteki uygulamada zaman gösterecek.

Plana göre, İstanbul Finans ve Teknoloji Üssü kurularak, finansal piyasalara ilişkin düzenleyici ve denetleyici kuruluşlar, “Türkiye Finansal Hizmetler Kurulu” çatısı altında toplanacak.

Planın katılımcı bir anlayışla hazırlandığından sözedilirken, internet üzerinden gerçekleştirilen “vatandaş anketi” yoluyla 19 bin kişiyi aşkın katılımcıdan planın önceliklerine dair fikir ve öneriler alındığı belirtiliyor.

Plan, her alanda yatay ve dikey rekabetçiliği ve verimliliğin artırılmasını öngörürken, yer alıyor, her alanda topyekün bir değişim ve dönüşüm amaçlanıyor.

Planda yerli üretimin artırılması ve sanayileşmenin hızlandırılması öne çıkarken, sanayi sektörü odak sektör olarak gözüküyor. İmalat sanayinde kimya, ilaç-tıbbi cihaz, makine-elektrikli teçhizat, otomotiv, elektronik ve raylı sistem araçları öncelikli sektörler olarak yer alıyor.

İmalat sanayi odaklı rekabet gücünün ve verimliliğin artırılması ile teknoloji kapasitesinin geliştirilmesine yönelik atılacak adımların atılacağının belirtildiği planda, sanayinin yıllık ortalama yüzde 5,7 büyümesi öngörülüyor.

Planda, teknolojik kapasitenin artırılması, kurumsal kapasitenin güçlendirilmesi ve beşeri sermayenin geliştirilmesi ifadelerine yer veriliyor. 

Özel sektörün yatırım, araştırma-geliştirme (Ar-Ge), yenilik, üretim ve ihracatının destekleneceğine ilişkin ifadelerin bulunduğu planda, yüksek teknolojili sanayilerin imalat sanayisi ihracatındaki payının yüzde 3,2'den 5,8'e, orta-yüksek teknolojili sanayilerin imalat sanayisi ihracatındaki payının ise yüzde 36,4'ten 44,2'ye yükseleceği bilgisine yer veriliyor.

Yerli üretimi ve teknolojik dönüşümü destekleyecek sanayileşme politikalarının kurumlar arası eş güdüm ve üst düzey sahiplik içerisinde oluşturulması ve uygulanması için güçlü bir kurumsal yapı olarak tanımlanan Sanayileşme İcra Kurulu’nun faaliyete geçirileceği planda kaydediliyor.

Planda, kamu yatırımlarında; öncelikli imalat sanayisi sektörlerinin ve bu sektörlere yönelik beşeri ve fiziki altyapının güçlendirileceğine; Ar-Ge, dijitalleşme, insan kaynakları, lojistik ve enerji gibi yatay alanlar ile tarım, turizm ve savunma sanayisi alanlarına öncelik verileceğine değiniliyor.

Planda ayrıca, sanayi ve teknoloji bölgelerinin altyapısı ile toplam faktör verimliliğini artıracak Ar-Ge ve yenilik yatırımlarına ağırlık verileceği kaydediliyor.

Plan dahilinde, e-ticaret işlem hacminin 2023’e kadar 300 milyar liraya çıkması öngörülüyor. Türkiye’nin e-ticarette bölgesel bir merkez olması amacıyla İstanbul Havalimanı’na yakın bir konumda depolama, gümrükleme, gönderim ve iade süreçlerinin bir arada yürütülebileceği bölgesel bir üs kurulacak.