Giyilebilir Teknolojilerin Ekonomiye Etkisi

Giyilebilir teknolojiler hayatımıza girmeye başladı. Henüz çok kavrayamamış olsak dahi birkaç yıl içinde giyilebilir teknoloji endüstrisi ekonominin önemli bir parçası olacak. Günlük hayatımızın vazgeçilmez bir parçası haline gelen akıllı telefonlar da bir şekilde bu ürünlerle bütünleşecek.

Özellikle 2010 yılından sonra daha fazla gelişme gösteren giyilebilir teknoloji ürünleri pazarı, 2014 yılında 18 milyar dolara ulaşmıştı. 2018 için de 40 milyar dolar üzerinde bir pazardan sözediliyor. Her yıl yaklaşık yüzde 10 büyüme ile 2026 yılında da 150 milyar dolar civarında gelirin elde edileceği tahmin ediliyor. Dev teknoloji firmaları bu teknolojiyi geliştirmeye ve rekabette geri kalmamaya çalışıyor.

Pazara ilişkin 2026 öngörüsü

Son yıllarda giyilebilir teknoloji ürünleri ve kullanımı ile ilgili gelişmeler dikkate alındığında gelecekte, dijital dünyaya adapte olmuş işletmelerin bu pazarda oldukça önemli bir paya sahip olacağı ve dijital tüketiciler tarafından da yaşamlarının bir parçası olarak görülmeye başlayacağı tahmin ediliyor.

Günümüz pazarlama anlayışı çerçevesinde değerlendirildiğinde müşteriye değer yaratan, etkileşim ve iletişim içerisinde olan işletmeler giyilebilir teknoloji ürünleri ile bu hedeflerine biraz daha yaklaşabiliyor.

IDTechEx araştırma şirketinin “WearableT echnology 2016-2026” adlı toplam satış miktarı ve gelirlerin öngörülerine ilişkin araştırmada pazarın 2016 yılında 30 milyar dolar üzerinde ve 3 aşamada büyüyeceği tahmini  yapılmış. Birinci dönem 2015-2018 yılları arası. Bu dönemde yıllık yaklaşık yüzde 9 büyüme sonucunda, 2018’de 40 milyar dolardan fazla gelire ulaşılacak. İkinci dönemde yıllık yaklaşık yüzde 23’lük büyüme ile 2023 yılında 100 milyar dolar geliri aşacağı; üçüncü dönemde ise; her yıl yaklaşık yüzde 10 büyüme ile 2026 yılında 150 milyar dolar civarında gelirin elde edileceği tahmin ediliyor.

Sektörlere göre giyilebilir teknolojiler

Giyilebilir teknoloji her geçen gün daha da gelişerek ve gündelik yaşantının bir parçası haline gelerek pazarda var olan ürünler.  

Gelişmeler hem işletmeler açısından hem de tüketiciler açısından oldukça baş döndürücü nitelikte. İşletmeler açısından ele alındığında; büyük bir pazar potansiyelinin olması yenilikçi ve yaratıcı fikirlerin doğmasında ve uygulamaya geçişinde önemli bir etken. Bu pazarda ki fırsatları yakalamaya çalışan öncü işletmelerin ürünleri daha küçük işletmelere de yol gösteriyor. Yakın zamanda birçok ismi duyulmuş markanın sektöre girmesi kaçınılmaz görünüyor.  

Tüketiciler açısından bakıldığında da; yaşamı kolaylaştıran ürünlerin piyasaya çıkması umut verici bir gelişme. Aksaray Üniversitesi’nin konuya ilişkin yaptığı araştırmaya göre, işletmelerin değişen ve gelişen teknolojiye kendilerini adapte etme yarışı sağlık, tekstil, eğitim, eğlence ve turizm sektörüne de giyilebilir teknoloji ürünlerinin entegre edilmesini büyük oranda etkiliyor.

Eğlence sektöründe giyilebilir teknoloji ürünleri kullanımın çarpıcı bir şekilde boy göstermesi; bireylerin yaşamlarında ki monotonluktan kurtulmak istemesi, hızlı yaşamın getirdiği stresin etkilerinden kurtulma arzusunun bir sonucu olarak ifade edilebiliyor.

Etkileşimli oyunların sayısındaki artış giyilebilir teknoloji ürünlerinin bu yönde gelişmesi ile de eğlence sektörüne de farklılık getiriyor ve katkı sağlıyor.

Festival ve etkinlikler için düşünülen giyilebilir teknoloji ürünü, etkinlik alanında cüzdan, nakit para ve kredi kartı gibi değerli eşyaları taşımak yerine düşük miktarda ödemeler için kullanılabilecek ürünler eğlence sektöründe çığır açmaya hazırlanıyor.

Turizm sektöründe giyilebilir teknoloji ürünleri, tüketicilere bulundukları yerden gezmek istedikleri yerleri görmelerine imkan tanıyor. İşletmeler açısından da fiziksel ortamda zaman ve maliyet açısından belki de hiçbir zaman turlara katılamayacak müşterileri de portföylerine ekleyerek pazar paylarının gelişmesinde etken olabiliyor.

Giyilebilir teknoloji ürünleri, turizm işletmelerinde de oldukça önemli fırsatlar ortaya çıkarıyor ve pazarın gelişimine katkı sağlıyor. Yaratılan sanal mekanlar insanların dünyanın dört bir yanındaki popüler yerleri zamandan bağımsız gezmelerine olanak tanıyor. İşletmeler, aynı anda sistemleri birbirine bağlayan yüzlerce veya binlerce kişiyi veri tabanlarına kaydedebiliyor.

Sağlık sektöründe bireylerin uzun ve sağlıklı yaşam beklentilerinin artması, bilgi birikimlerinin artışına paralel bilinç düzeylerinin yükselmesi giyilebilir teknoloji ürünlerine olan talebi de yukarı yönlü ivmeliyor.

Askeri alanda giyilebilir teknolojinin ortaya çıkmasının verimlilik iyileştirmeleri ve maliyet tasarrufları ile güvenlik, kullanışlılık ve verimlilik için yeni fırsatlar sunması bekleniyor.

ABD ordusu, akıllı giysi ve giyilebilir teknoloji çözümlerinin geliştirilmesinde öncü konumunda. Türkiye’de de askeri alanda giyilebilir teknoloji ürünleri ASELSAN’ın CENKER projesi kapsamında geliştiriliyor.

Hayvancılık alanında da giyilebilir teknoloji ürünleri kendine kullanım alanı buluyor. Sütaş giyilebilir teknoloji olarak ifade edilen bir kolye ile ineklerin doğum ve acıkma zamanlarını, ateşlerinin olup olmadığını ve oksijen ihtiyaçları gibi parametreleri ölçebiliyor. Giyilebilir teknoloji ürünü akıllı gözlükler, Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Hayat Sigortaları branşlarındaki hasar tespit süreçlerinde kullanılmaya başlandı.

Jawbone, Fitbit, Misfit ve Withings gibi işletmeler özellikle spor için üretilen bilekliklerde oldukça başarılı olarak görülüyor. TomTom, Garmin, Polar ve Suunto koşu, bisiklet binme, tırmanma ve hatta golf ve kayak sporları için en iyi akıllı spor saatleri üreten işletmeler. Sadece genel amaçlı akıllı saat denildiğinde Sony, Samsung, Motorola, LG ve Apple tabi ki sektörün temsilcilerinden. Başa takılan 3D ekranlarda ise sektörün önde geleni OculusRift ve AvegantGlyph’dır. Özellikle AvegantGlyph kişisel eğlence boyutunda bir adım önde olduğu söylenebilir. Akılllı gözlüklerde (AR Glasses) Google sektördeki neredeyse tek oyuncu diyebilir. Akıllı takılarda sektörde Mira, Altruis, Ear-o-Smart, intel, Samsung gibi markalar şimdilik sektörde kendini gösterenler arasında.

Giyilebilir teknoloji ile seri üretim

Uludağ Üniversitesi, “Endüstri 4.0” çalışmaları yürüten firmalar için önemli bir projeye imza attı. Üniversite, sanayide giyilebilir teknolojilerden olan “artırılmış gerçeklik gözlüğü”nün seri üretimde kullanılıp kullanılmayacağını araştırarak oldukça yeni olan “nöroergonomi”yi Türkiye’de ilk kez sanayi için uygulamış olacak.

Tamamen gerçek üretim ortamında, gerçek çalışanlarla yapılacak araştırmada, artırılmış gerçeklik gözlüğünün, çalışanın zihinsel yükünü artırıp artırmadığı konusunda da veriler oluşturulacak ve bu etkinin yaşa, cinsiyete, deneyime göre değişiklik gösterip göstermediğine bakılacak.

Projenin sonuçları olumlu olması halinde, giyilebilir teknolojilerin otomobil imalatında seri üretimde kullanımının yaygınlaştırılması sağlanacak. Aynı zamanda yeni bir bilim dalı olan nöroergonomi ülkemizde ilk defa bu proje ile uygulamalı olarak çalışılmış olacak.

Moda ve teknoloji birleşiyor

Giyilebilir teknoloji ürünleri; sabit bir yerde değil, hareket halindeyken bilgiye erişmek isteyen kişilerin taleplerini karşılamak üzere ortaya çıktı. Bu ürünler, aynı anda işlevsellik ve estetiği sağlamak için moda ve teknolojinin birleştirilmesiyle başarılı olabiliyor. Ürünlerin bazıları birçok durumda kablosuz olarak uzun vadeli veri takibi sağlamak için bir bilgisayara veya akıllı telefona senkronize edilmiş özel elektronik izleme cihazları olarak tasarlanmış. Yeni tablet ve akıllı telefon modellerinin geliştirilmesine paralel olarak, yüzükler, akıllı gözlükler, akıllı saatler, bileklik veya bilezik gibi kullanılan nesnelerin çeşitli kısımlarına farklı şekillerde entegre edilebilen, giyilebilen en son teknoloji ürünleri.

Giyilebilir teknoloji, elektronik cihazlar içerisinde bulunan, bir aksesuar olarak veya giyimde kullanılan malzemelerin bir parçası olarak vücuda takılan bir teknoloji türü olarak da nitelendiriliyor. Giyilebilir teknolojinin en önemli özelliklerinden biri, internete bağlanma yeteneği.

Bir ürüne “giyilebilir teknoloji” denmesi için, ürünün akıllı sensörlerdengelen bilgileri akıllı telefona kablosuz bağlanarak aktarması gerekiyor.  

Giyilebilir teknoloji ürünleri; akıllı saatler, akıllı giysiler, akıllı ayakkabılar, başa takılan ekranlar, akıllı bileklikler, akıllı takılar, akıllı gözlükler, akıllı implantlar; vücuda yerleştirilme kategorilerine ayrıldığında da; baş, göz, kol, bacak- ayak, kulak, gövde, bilek ve diğer ürünler olarak incelenebiliyor.

Tüketicilerin sağlık, spor, eğlence, eğitim, turizm, konut, askeri vb. pek çok alanda artan yenilik ve teknoloji talebini karşılayabilmek için işletmeler giyilebilir teknoloji ürünleri ile pazarda kendilerini konumlandırma uğraşı içerisindeler. Bu noktadaki pazar boşluklarını doldurmak için de yeni giyilebilir teknolojilerle tüketicilere hitap etmeye başladılar.

Giyilebilir teknolojilerin özellikleri

Giyilebilir teknolojiler; veri toplamak, etkinlikleri izlemek ve deneyimleri kullanıcıların istek ve ihtiyaçlarına göre özelleştirilebilen ağa bağlı cihazlar. Bu teknolojiler, mikroçipler, sensörler ve kablosuz iletişim yetenekleri ile donatılmış ağa bağlı akıllı cihazlar olarak da ifade edilebilir.

Basılabilir elektronik devreler (printed electronics), giyilebilir teknolojilerin gelişimine önemli katkılar sağlarken; plastik gibi esnek yüzeylerin üzerine gümüş alaşımlı elektronik devre basmak mümkün oluyor. Elektronik devrelerin cam, tekstil ürünleri, plastik, film gibi maddelerin üzerine basılabilmesi ya da yerleştirilmesi ile de giyilebilir teknolojilerin hem daha ucuza mal edilmesi sağlanıyor hem de hayatımıza girişi hızlanıyor.

“Gelecekte daha neler olacak?” dediğimizde uzmanların üzerinde durduğu konuların başında giyilebilir teknolojiler geliyor. Giyilebilir teknolojilerin geliştirilmesi ile ilgili dünyada birçok kuruluş amansız bir çalışma içinde. Bu çalışmaların bazıları şöyle sıralanıyor:

Kendi enerjisini üreten kişiye özel cihazlar: Basılı elektronik devreler, giyilebilir cihazların başka cihazlara bağlanmadan kendi enerjisini üretebilmesini sağlıyor. Bu cihazlar atom pili ve güneş enerjisi paneli gibi enerji üretme birimlerini kendi üzerinde taşıyor. Bu teknolojiler, yerleştirildikleri giysi ve eşyalar üzerinde enerji yenileme ihtiyacı olmadan uzun süreler kullanılabiliyor. Böylece kendi enerjisini üreten cihazlar elektrikle şarj ihtiyacını ortadan kaldırıyor. Basılı elektroniklerle üretilen giyilebilir teknolojiler, esnek ve ergonomik olarak tasarlanarak; rahat ve sorunsuz kullanılması sağlanıyor.

3D yazıcılara entegre basılı elektronikler: Basılabilen elektroniklerin (printed electronics) gelecekte 3D baskı süreçlerine entegre olması sayesinde, 3D yazıcılarla çalışmaya hazır kişiye özel elektronik cihazlar da basılabilecek. Kişilerin vücut ölçülerine uygun ve istediği tasarımsal özelliğe sahip giyilebilir cihazlar, seri üretime göre çok daha ucuza mal edilmiş olacak. Giyilebilir cihazların tüketiciler tarafından beğenilmesi için de gizlenebilir tasarımlarla modaya uygun bir şekilde sunulması bekleniyor.

Akıllı telefonlar yerine giyilebilir cihazlar: Bazı şirketlerin bu konularda yaptığı atılımlar, giyilebilir teknolojilerin popülerliğini sürdürmesini sağlıyor. Mobil ve giyilebilir teknolojiler, bulunulan her ortama bulut ve GPS (Global Positioning System-Küresel Konumlama Sistemi) destekli veri akışı sağlayan bir köprü görevi üstleniyor. GPS sistemleri ve geliştirilmiş sensörler sayesinde giyilebilir teknolojilerin hareket kabiliyeti ve kullanım alanı genişliyor. Giyilebilir cihazlara yönelik talep, akıllı telefon üreten birçok teknoloji şirketinin giyilebilir yeni teknolojiler geliştirmesini de teşvik ediyor.

Sesli komutlarla cihazların yönetimi: Giyilebilir cihazlar aynı zamanda sesli komut sistemiyle de çalışabilecek. Sesli komutla çalışan yapay zeka üniteleri, giyilebilir cihazların daha kullanışlı olmasını sağlayacak. Her türden soru sorulabilen yapay zekalar sesli komutlarla sorulan soruları internet üzerinden araştırıp cevaplayabilecek. Verilen komutla istenilen şey; kullanıcı adına internet üzerinden satın alınıp adrese teslim edilmesi sağlanabilecek.