Nostaljik Demiryolları Bilişimle Çağı Yakalıyor

Bilisim teknolojilerindeki gelişme bir taraftan dünyadaki ticaret hacminin hızla artmasına ön ayak olurken, diğer taraftan da ulaşım sistemlerinin verimlilik ve hızının artmasını sağlıyor.

Her zaman nostalji ve romantizmi çağrıştıran demiryollarında yatırım eğilimleri daha çok hatların yapılması, sinyalizasyon, lokomotif ve vagon üzerine olurken, rekabetin artmasıyla internet tabanlı hizmete yönelen demiryolları digital çağı da yakaladı.

Türkiye’de demiryolları, serbestleşme öncesi dönemde, kendi ihtiyaçları için gerekli olan bilişim sistemlerini kullanıma sunmuş, bu sistemler, daha çok idarelerin kendi içişleyişleri için düşünülmüş. Bunun sonucunda da müşteri odaklı olmayan sistemler arasında büyük uyumsuzluklar ortaya çıkmış. 

Dünyada demiryolları işletmeciliği sınırları aşarak farklı ülke demiryolları idarelerinin birbirleriyle bilgi paylaşımını zorunlu kılıyor. Demiryollarında internet ve bilişim teknolojileri hizmet kalitesinin artırılmasının merkezinde yerleşmiş durumda…

Süper hızlı trenlerin servise başlaması ve bilişim teknolojilerini daha aktif kullanan bireylerin artması, teknolojiyi daha etkin kullanan bir yolcu profilini ortaya çıkardı. Akıllı telefonların yaygınlaşması sonucu mobil kanallarda demir yollarının hizmet portföyüne dahil edildi.

Demiryollarında kullanılan araç takip sistemleri, seferler sırasında trenlerin ve vagonların izlenebilmesini, bulundukları lokasyon ya da istasyonların öğrenilebilmesini, istasyona varış zamanları ile bekleme sürelerinin tespit edilebilmesini sağlayan ve raporlayan bir sistem.

Teknolojiye yapılan yatırımlarla Türkiye’ye özgü ‘Kara tren gecikir, belki hiç gelmez’ deyimi tarihe karışırken, yük taşımacılığından da pay alan demiryolu kuruluşları her geçen gün çok sayıda projeyi hayata geçiriyor.

Yapay zekalı şehir trenleri yeniden geliyor

Şehrin merkezi ile dışını birleştiren gün içinde yolcu taşıyan nostaljik ‘banliyö (şehir treni) trenleri’ yeniden trafik sorununa çözüm olarak görülüyor. Günümüzde şehirlerin geniş bir coğrafyaya yayılması nedeniyle artan trafik sıkışıklığı, ‘banliyö tenleri’yle giderilmeye çalışılacak.

Evrimleşen şehirler, sosyal, çevresel ve teknolojik etkilerle karmaşık hale gelirken; şehirlerin şekillenmesinde aktif rol oynayacak gibi gözüken, yapay zeka uygulamaları ‘banliyö trenleri’ni çözüm olarak işaret ediyor. Algoritmik tasarım şehirleri ‘banliyö’ye yeniden ihtiyaç duyacak, yeni trend otomobiller yolların tasarımını değiştirecek, artırılmış gerçeklik teknolojisi daha da yaygın hale gelecek ve halka açık alanlara sanal objeler yerleştirilmesi tartışılır olacak.

21. yüzyıla yakışır projeler

Yeni Demiryolu Çağı olarak adlandırılan 21. yüzyıla yakışır projeler, en ileri teknolojiler kullanılarak hayata geçiriliyor.

Demiryolları 2023’e kadar baştan aşağı yenilenecek. 10. Ulaştırma Şurası’nda alınan kararlar çerçevesinde, 2023 yılına kadar ulaşım sektörüne yapılacak olan 350 milyar dolarlık yatırımın 45 milyar dolarının demiryolu sektörüne yapılması bekleniyor. Konvansiyonel demiryolu ağı genişletilerek 4000 km daha demiryolu yapılacak ve mevcut durumdaki Yüksek Hızlı Tren (YHT) hat uzunluğu 10.000 km’ye çıkarılacak. Böylece, 2023 yılına kadar konvansiyonel hat ve YHT hattı toplam uzunluğu 26.000 km’ye ulaşacak.

Halihazırda sadece yüzde 33’ü sinyalli olan hatların tamamı 2023’e kadar sinyalli hale getirilecek ve konvansiyonel ana hattın elektrifikasyonu tamamlanacak.